Anti Money Laundering (AML) is een belangrijk onderdeel bij het bestrijden van witwassen en het in kaart brengen van verdachte transacties.
Financiële dienstverleners, zoals banken, verzekeraars en beleggingsfondsen, zijn verplicht tot het opstellen en naleven van een gedegen Anti Money Laundering beleid.
In dit artikel bespreken we wat AML precies is en waarom het van groot belang is voor financiële instellingen. Daarnaast kijken we naar de wettelijke kaders van AML.
Anti Money Laundering (AML) betekenis
AML staat voor Anti Money Laundering en de letterlijke betekenis is ‘anti-witwassen’. AML processen en procedures worden ingezet voor het opsporen en voorkomen van het witwassen van crimineel geld, ook wel ‘zwart’ geld genoemd.
Anti Money Laundering wordt ingezet om geldstromen in kaart te brengen en de risico’s op witwassen te herkennen. Hiermee kan financieel-economische criminaliteit (FEC) zoveel mogelijk opgespoord en voorkomen worden.
Door het actief monitoren van transacties met een hoog risico (alerts vanuit AML systemen), kunnen financiële instellingen achterhalen of er sprake is van een vermoeden van witwassen.
Wat is Anti Money Laundering (AML)?
Anti Money Laundering omvat alle vormen van beleid, procedures en technologieën die als doel hebben om witwassen te voorkomen en bestrijden. Alle financiële instellingen zijn verplicht om een gedegen AML beleid te voeren en na te leven.
Know Your Customer (KYC) en Customer Due Diligence (CDD) zijn erg belangrijk bij Anti Money Laundering. Het identificeren en verifiëren van bepaalde klantinformatie en risicoindicatoren is essentieel bij het opsporen en voorkomen van witwaspraktijken.
Een AML Analist voert naar aanleiding van bevindingen van een KYC– of CDD Analist verder onderzoek uit naar verdachte transacties. Daarnaast kunnen (automatische) AML systemen zogeheten ‘alerts’ genereren die ook verder onderzoek vereisen. Voorbeelden van verschillende soorten transacties die bij een AML Analist neergelegd kunnen worden zijn:
- (Zeer) grote transacties
- Meerdere onverklaarbare transacties die niet passend zijn bij het klantbeeld
- Transacties die in verband staan met hoog-risicolanden en/of rechtsgebieden
- Transacties die onverklaarbaar zijn en/of geen commerciële waarde hebben
- Transacties waarbij verdachte personen of organisaties betrokken zijn
Hoe werkt witwassen?
Om te begrijpen hoe witwassen kan worden opgespoord vanuit Anti Money Laundering, is het belangrijk om de verschillende fases van het witwasproces te kennen. De kenmerken van de verschillende fases helpen namelijk om het risico op witwassen goed in te schatten.
Witwassen is kort gezegd het legitiem doen lijken van illegitiem verkregen geld. Zo kan het ‘zwarte’ geld ‘wit’ gewassen worden. Er wordt over het algemeen onderscheid gemaakt tussen drie fases in het witwasproces:
- De plaatsingsfase
- De versluieringsfase
- De integratiefase
De plaatsingsfase
De plaatsingsfase heeft als doel om geld in het financiële systeem in te brengen. Over het algemeen gaat het om contant geld dat via een financiële instelling in het financiële systeem wordt ingebracht.
Plaatsing kan op allerlei manieren plaatsvinden, maar wordt vaak gekenmerkt door disproportioneel ogende winsten, grote hoeveelheden contanten die gestort worden of doorboekingen van grote bedragen.
Daarnaast is smurfen een andere veelvoorkomende manier van plaatsing. Bij smurfen worden veel kleinere transacties gedaan die onder de meldgrens blijven. Hierdoor proberen criminelen bij financiële instellingen onder de radar te blijven.
Tijdens de plaatsingsfase wordt gebruik gemaakt van natuurlijke personen, vennootschappen, tussenpersonen, stromannen en/of geldezels. In deze fase zijn er dan ook veel signalen die kunnen worden herkend door middel van verschillende vormen van AML procedures.
De versluieringsfase
Zoals de naam al doet vermoeden, heeft de versluieringsfase als doel om de herkomst van het zwarte geld zoveel mogelijk te ‘versluieren’. Hierdoor wordt de herkomst van het geld moeilijker om te achterhalen.
Het belangrijkste kenmerk van deze fase is het verbreken van de ‘paper trail’. Hier worden verschillende tactieken voor gebruikt. Vaak wordt gebruik gemaakt van complexe bedrijfsstructuren, internationale transacties in verschillende valuta’s en het veelvoudig opnemen en storten van geld.
In de versluieringsfase wordt daarnaast ook een bepaalde ‘rechtvaardiging’ voor het verkregen geld gecreëerd. Op deze manier wordt de herkomst van het geld gerechtvaardigd en kan het geld uiteindelijk legitiem lijken.
Om de herkomst van het geld te rechtvaardigen, wordt vaak gebruik gemaakt van fictieve winsten met een ogenschijnlijk legitieme administratie, kunstmatig opblazen van de waarde van te verkopen producten of zogenaamde ‘loan back’ constructies.
Een AML Analist kan ook in deze fase verschillende indicaties van witwassen herkennen. Bijvoorbeeld door middel van risico’s vanuit de organisatie structuur, internationale transacties, ongebruikelijke transacties of buitensporige winsten.
De integratiefase
Nadat de eerste twee stappen van het witwasproces doorlopen zijn, kan het witgewassen geld geïntegreerd worden in het financiële stelsel. Hierbij is de herkomst ogenschijnlijk legitiem, bijvoorbeeld in de vorm van salarisbetalingen of winsten.
Soms kiest men er in de integratiefase voor om de ‘paper trail’ opnieuw te verbreken door bijvoorbeeld te investeren in vastgoed of de beurs. Hierdoor wordt de herkomst nóg moeilijker te achterhalen.
Nadat het criminele geld in het financiële systeem geïntegreerd is, is het erg lastig om de transacties die hiermee gemoeid gaan als verdacht te herkennen. De gedragingen op de rekening zijn immers ‘normaal’.
Omdat het lastig is om witwassen nog effectief tegen te gaan in deze fase, is het binnen Anti Money Laundering extra belangrijk om erg alert te zijn op indicaties tijdens de plaatsing- en versluieringsfase.
Waarom is Anti Money Laundering belangrijk?
Banken, verzekeraars en andere financiële dienstverleners moeten het transactiegedrag van hun klanten zorgvuldig monitoren. Hiermee willen zij voorkomen dat hun diensten worden gebruikt voor criminele activiteiten.
Met een gedegen AML beleid voorkomen financiële instellingen dat zij zaken doen met klanten die zich schuldig maken aan criminele activiteiten. Zo wordt de reputatie van de financiële instelling én de integriteit van de financiële sector bewaakt.
Wanneer er sprake is van een concreet vermoeden van witwassen, terrorismefinanciering of andere criminele gedragingen, is een financiële instelling verplicht om hier een melding van te doen. Deze ‘Melding Ongebruikelijke Transactie (MOT)‘ wordt gedaan bij de Financial Intelligence Unit (FIU).
Voor financiële instellingen is het daarnaast van cruciaal belang dat zij zich houden aan de verplichte AML wetgeving. In het verleden zijn er forse boetes uitgedeeld door toezichthouders aan financiële instellingen die zich niet aan de wet hebben gehouden.
Denk bijvoorbeeld aan een schikking van 775 miljoen met ING vanwege ernstige nalatigheid bij het voorkomen van witwassen. De Rabobank kreeg daarnaast een boete van een miljoen opgelegd voor het tekortschieten in de KYC klantdossiers tussen 2014 en 2016.
Welke wetten zijn van belang binnen AML?
De verplichtingen voor financiële instellingen op het gebied van Anti Money Laundering vloeien voort uit verschillende wetten. In Nederland zijn de AML verplichtingen gebaseerd op de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is opgesteld naar aanleiding van Europese Anti Money Laundering wetgeving. Deze wetgeving dient door alle lidstaten van de Europese Unie omgezet te worden in nationale wetgeving en beleid.
Europese AML wetgeving is onder andere opgesteld op basis van aanbevelingen die vanuit de Financial Action Task Force (FATF) zijn gedaan. De FATF houdt daarnaast toezicht op de implementatie van een gedegen Anti Money Laundering beleid in meewerkende landen.
Onlangs verscheen de 6e AML richtlijn (AMLD6), die onder andere bestaat uit een lijst met 22 witwasdelicten die strafbaar gesteld moeten worden binnen de Europese lidstaten en meer nadruk legt op een betere internationale samenwerking.
Voor wie is Anti Money Laundering verplicht?
Anti Money Laundering is vanuit de Wwft verplicht voor financiële instellingen zoals banken, beleggingsinstellingen, wisselkantoren, pensioenfondsen, verzekeraars, trustkantoren, crypto dienstverleners, elektronisch geldinstellingen en betaaldienstverleners.
Daarnaast geldt de plicht tot de uitvoering van AML procedures ook voor o.a. accountants, advocaten, juridische dienstverleners, notarissen, makelaars en taxateurs. Bekijk hier de volledige lijst.
AML analisten & specialisten bij Etage 0
Etage 0 is een detacheringsbureau gespecialiseerd in AML. Onze professionals werken op (tijdelijke) opdrachtbasis bij gerenommeerde opdrachtgevers zoals ABN Amro, ING, Bank Mendes Gans, Robeco en meer. Bekijk onze AML vacatures of neem contact op om de mogelijkheden voor jouw organisatie te bespreken.
