KYC-wetgeving: relevante wetten voor een gedegen KYC-beleid

Het in acht nemen van relevante KYC-wetgeving is de basis voor een succesvol KYC-beleid.

KYC-wetgeving geldt voor verschillende financiële instellingen en dient ter preventie van (financiële) criminaliteit, maar welke wetten zijn nu precies belangrijk voor een goed beleid?

In dit artikel gaan we dieper in op deze vraag. We bespreken allereerst kort wat een KYC-beleid precies is en werpen daarna een blik op de relevante wetten binnen het KYC domein.

Wat is een KYC-beleid?

Iedere financiële instelling is verplicht om een goed en gedegen KYC-beleid te voeren. Op basis van relevante KYC-wetgeving staan in een beleid de (praktische) regels en richtlijnen opgenomen die bepalen waaraan een cliëntenonderzoek moet voldoen.

Daarnaast staat in het beleid beschreven welke stappen genomen moeten worden om tot een zorgvuldige risicobeoordeling te komen. Er wordt duidelijk omschreven hoe een cliëntenonderzoek moet verlopen, aan welke eisen voldaan moet worden en welke maatregelen er gelden bij de diverse risico-indelingen.

Uiteraard verzinnen financiële instellingen dit niet zelf. Een KYC-beleid wordt altijd ontwikkeld op basis van relevante KYC-wetgeving. Niet alleen de verplichtingen, kaders en regels rondom KYC zijn in de wetten opgenomen, maar ook het toezicht op de naleving van de regels staat in de wetgeving.

Welke KYC-wetgeving is relevant?

De meeste Nederlandse KYC-wetgeving bestaat uit een combinatie van de doorvoering van Europese Anti-witwasrichtlijnen en aanbevelingen van de Financial Action Task Force (FATF). De FATF is een intergouvermentele organisatie en houdt zich bezig met het bestrijden van witwassen en de terrorismefinanciering. Hiervoor hebben zij verschillende wettelijke bepalingen opgesteld.

Zowel in de Europese richtlijnen als in de FATF-aanbevelingen zijn de basisvoorwaarden voor concrete KYC-wetgeving gesteld. De implementatie van deze richtlijnen en voorwaarden zijn in Nederland vastgelegd in onderstaande wetten:

• Wet financieel toezicht (Wft)
• Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)
• Sanctiewet 1977 (SW)

Wet op het financieel toezicht (Wft)

De Wet op het financieel toezicht (Wft) bevat regels met betrekking op de financiële sector en het toezicht daarop. Deze wet bevat verplichtingen waaraan financiële instellingen moeten voldoen, om de integriteit van de financiële sector en van de bedrijfsvoering te waarborgen.

Het doel van de naleving van de Wft is het voorkomen van relaties met niet-integere partijen. Andere manieren om de integriteit te waarborgen is bijvoorbeeld door het vermijden van reputatieschade en het afwenden van risico’s die de integriteit kunnen schenden.

Het toezicht op de Wet op het financieel toezicht wordt uitgevoerd door De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Hierbij is DNB verantwoordelijk voor prudentieel toezicht (komen partijen hun verplichtingen na?) en de AFM voor gedragstoezicht (hoe gaan instellingen met hun klanten en elkaar om?).

Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

In de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is het belangrijkste deel van de KYC-wetgeving opgenomen. Hierin staan de verplichtingen tot het uitvoeren van het cliëntenonderzoek door de diverse instellingen uitgewerkt.

Door het uitvoeren van een cliëntenonderzoek kunnen de risico’s rondom een cliënt worden bepaald. Op basis van de Wwft dient het cliëntenonderzoek uit de volgende punten te bestaan:

• Vaststellen wie de cliënt is
• Identificatie en verificatie van de identiteit van de cliënt
• Identificatie en verificatie van de identiteit van de UBO bij organisaties
• Identificatie van eventuele vertegenwoordigers
• Vaststellen doel en aard van de relatie
• Vaststellen bron van de gebruikte middelen

Er zijn in de Wwft tevens verwijzingen opgenomen naar situaties waarbij een verscherpt cliëntenonderzoek noodzakelijk is. Daarnaast is in de wet vastgesteld dat er voortdurend controle dient plaats te vinden door middel van monitoring en reviews.

In de wetgeving is ook opgenomen dat er per sector een toezichthouder is. De toezichthouders hebben het recht handhavingsmaatregelen te treffen wanneer een instelling in overtreding is van de wet. Maatregelen zijn bijvoorbeeld het geven van aanwijzingen, opleggen van een boete en/of het publiceren van de getroffen handhavingsmaatregelen.

In de praktijk zijn diverse grootbanken in het verleden boetes opgelegd door toezichthouders als De Nederlandsche Bank (DNB), doordat er niet voldaan werd aan de relevante KYC-wetgeving.

Sanctiewet 1977 (SW)

De Sanctiewet is ook een belangrijk onderdeel van KYC-wetgeving. Deze wet geeft de grondslag waarop de Nederlandse overheid economische of financiële sancties kan opleggen aan landen, personen of organisaties.

Financiële instellingen kunnen te maken krijgen met cliënten die banden hebben met landen of personen waarop sancties zijn gelegd. Bij het uitvoeren van het KYC-beleid, dienen financiële instellingen daarom ook de Sanctiewet na te leven.

Deze wet stelt instellingen in staat financiële middelen te bevriezen van een gesanctioneerde klant en/of het te voorkomen dat financiële middelen of diensten aan een dergelijke klant ter beschikking komen.

Bij voortdurende controles worden klanten aan de sanctielijst getoetst. Een recent voorbeeld waar gekeken naar kan worden zijn de sancties die sinds maart 2022 gelden voor Russische partijen.

Wanneer is er sprake van een succesvol KYC-beleid?

Met het doorvoeren van de hierboven besproken KYC-wetgeving in het KYC-beleid van financiële instellingen, is de sector in staat de risico’s op financieel economische delicten te herkennen en te vermijden.

Met de verplichting gedegen beleid te voeren en hierop toezicht te houden, wordt de veiligheid, het vertrouwen en de integriteit van de financiële markt gewaarborgd. Hiermee is er dus sprake van een succesvol KYC-beleid.

Voldoen aan KYC-wetgeving met Etage 0

Etage 0 is een detacheringsbureau gespecialiseerd in KYC. Onze professionals werken op (tijdelijke) opdrachtbasis bij gerenommeerde opdrachtgevers zoals ABN Amro, ING, Bank Mendes Gans, Robeco en meer. Bekijk onze KYC vacatures of neem contact op om de mogelijkheden voor jouw organisatie te bespreken.